کوچه یخدان قدیم در پایین خیابان، حالا جوادیه یک نام دارد

کوچه «جوادیه‌یک» از فرعی‌های پرترددی است که نقش میان‌بر بین خیابان‌های طبرسی، بولوار شهید شوشتری و بولوار امیرالمؤمنین (ع) را دارد. کوچه‌ای که در نخستین نقشه مشهد به سال ۱۲۴۸ خورشیدی بدون نام است. 

آن‌طور که رضا رضازاده‌مقدم، از ساکنان محل می‌گوید، به‌دلیل وجود یخدانی در کوچه مردم آن را به کوچه یخدان می‌شناختند. در دهه ۱۳۳۰ هم تابلوهایش نام فتوحی می‌گیرد. بعد از ساخت جوادیه، نام جوادیه‌یک روی آن می‌نشیند که طی چندسال قبل نام شهید علی‌اکبر عصاران نیز از طرف دیگر کوچه به آن اضافه شده است.

مریم عرب با ازدواج در نوجوانی پایش به این کوچه باز شده است. این متولد ۱۳۱۷ خورشیدی در گفتن از اهالی یادی از مرحوم حاج‌تقی تاج (نقیبی‌سیستانی) می‌کند و می‌گوید: از ابتدای ماه رجب تا روز مبعث روضه‌خوانی داشت. مجلس زنانه و مردانه بود که از ساعت ۶ صبح شروع می‌شد و به صد‌ها نفر هر روز صبحانه می‌داد.

در یک طرف کوچه هتل و آپارتمان‌های جدید ردیف شده است، ولی آن‌طرف دیگر، خانه‌های خاص قدیمی کلی قصه دارند. البته ستون‌های آهن سربه‌فلک‌کشیده نشان می‌دهد بیشتر آنها به‌زودی به هتل تبدیل می‌شوند.

معدود سن‌وسال‌دار‌های باقی‌مانده کوچه به رونقی که این کوچه از قدیم داشت، اشاره و یادی از سماورسازی سر کوچه می‌کنند. این سماورسازی از آنِ سیدعلی کوشش‌گران بود. او به‌دلیل سروصدای زیاد کارش این خانه را خریده بود تا با کار در خانه، مردم کمتر آزار ببینند. بعد از فوتش این مغازه بسته شد.

* این گزارش پنج‌شنبه ۲۵ مردادماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۵۹ شهرآرامحله منطقه ثامن چاپ شده است.